IJzige koude, smeltende sneeuw, zoete citrus
23 februari 2025

Het lijkt wel of het steeds kouder wordt in plaats van warmer.
Hoewel volgens de oude Japanse kalender met Setsubun, het festival waarbij de slechte dingen worden verbannen en de goede dingen worden binnengehaald, de lente zou beginnen. Dat was in 2025 op 2 februari. Dit heldere weer met veel zon levert prachtige luchten op, die bijna schilderachtig aandoen. Net toen ik de foto had gemaakt, begon het te sneeuwen. Het is een soort stuifsneeuw, die we bij ons volgens mij niet zo vaak hebben. Droog, heel erg fijn, bijna als stof, en al bijna gesmolten zodra het de grond raakt.
Volgens mij is het hier nog niet zo koud geweest als nu, hoewel ik me ook van andere jaren meen te herinneren dat het moeilijk was om je huis warm te krijgen.
De wind gaat door merg en been. De airco die ook verwarmt staat op 24 graden om het een beetje behaaglijk te krijgen en dan zit je nog als een nomade met allerhande shawls en jassen aan en dekentjes op schoot om warm te blijven.

Wanneer je 's morgens in die ijzige koude naar school loopt en de zon schijnt, dan knalt de blauwe hemel je bijna tegemoet. Daar word je wel weer vrolijk van, zelfs als je langs de begraafplaats loopt (waar ik elke dag langs kom). Hier is een begraafplaats voor mij niet een vervelend griezelig ding of zo. Het ziet er altijd een soort gezellig uit met over het algemeen verse bloemen of keurig verzorgde namaakboeketje.

In Japan wordt links gereden en (er is vaak geen stoep in de ‘gewone’ woonwijken) rechts gelopen, dus tegen het verkeer in net als bij ons. We hadden hier van de week op school een nogal ingewikkelde luisteroefening over.
Soms is er langs de weg een groene streep getrokken aan de kant waar je moet lopen ongeacht in welke richting je gaat, want in smalle straten kan dat dan weer aan welke kant dan ook zijn.
Er is hier trouwens een onderzoek gedaan, waaruit naar voren kwam dat men over het algemeen (in het rapport wordt zelfs gesproken van ‘over de hele wereld’) op stations, musea en dergelijke, het meest aan de linkerkant loopt. Waarom weet niemand. De Chinese klasgenoot zegt dat in haar land wordt aangenomen dat het iets met de goden heeft te maken, in Japan zegt men (omdat de meeste mensen rechtshandig worden geboren) dat het komt omdat de samurai aan de linkerkant van de weg liepen, zodat ze makkelijk hun zwaard konden trekken als er gevaar was en bij ons zegt men dat het van de Romeinen af komt.

Op school staan bij de ingang een paar karretjes met fris gewassen handdoeken, van klein formaat zoals men in het badhuis gebruikt, voor leerlingen die misschien op de fiets door de regen of sneeuw zijn gekomen, om zich af te drogen en op te knappen. Ik kan me herinneren dat een aantal jaren geleden er op kritieke kruispunten bij de school zelfs leerkrachten stonden om je al van verre welkom te heten en ervoor te zorgen dat leerlingen veilig op school belandden. Dat zie ik inmiddels niet meer.
Wat er nog wel is, en misschien nog wel meer, zijn allerlei aanplakbiljetten die ons waarschuwen voor slechteriken die ons willen verleiden tot het aangaan van foute relaties en handelingen. Zoals het verkopen van je ‘residence card’ of het op misdadige wijze laten gebruiken van je bankrekening. Dat geldt natuurlijk vooral voor studenten die hier langer zijn en/of wonen en inderdaad een ‘residence card’ hebben verworven en dus ook een bankrekening hebben kunnen openen. Zonder ‘residence card’, een verblijfsvergunning, kun je in Japan geen of moeilijk een bankrekening openen of een eigen Japans telefoonnummer krijgen.
Ik heb pas nog een erg leuk boekje cadeau gekregen en met plezier gelezen waar die dingen onder andere ook in voorbij komen. Het heet ‘Deze autist ging naar Japan’ en is geschreven door Bianca Toeps.
Wat eten betreft heb ik niet veel inspiratie dit jaar. Ook nodigt dit keukentje niet echt uit om er eens even lekker mee bezig te zijn. Hoewel ik vorige week zelfs een matcha marmercake heb 'gebakken' in de rijststomer. Natuurlijk komt een van mijn favoriete gerechten regelmatig op tafel.
De kipgehaktballetjes of tsukune. Zelfs met beperkte ruimte en middelen zijn deze overheerlijke balletjes eenvoudig te maken en met van alles te combineren van met wat rijst en extra saus tot bij aardappelsalade of gewoon wat roergebakken groenten. Ook heerlijk opgewarmd voor een lunchbox de volgende dag. In mijn kookboek Japan in je pan vind je het recept op pagina 98.
Wel verbaast het me weer wat er hier allemaal in de supermarkt ligt. Wat groente betreft zijn er altijd wel aubergines, uien, wortelen, broccoli, witte kool, pompoen en allerhande simpele paddenstoelen en zwammetjes. Daarnaast de seizoensgroenten zoals nu in het voorjaar jonge bergvarens, exotische wortels van inheemse planten en delicatessen als een pakje met een stuk of zes enorme tuinbonen, zes spruitjes en een achtste rode kool.

Op dit moment lijkt er een overschot te zijn aan oesters. Je wordt ermee doodgegooid. Van klein tot groot, in de schelp of schoongemaakt en zelfs al verwerkt tot kant en klare hapjes. Van de grootste heb je er schoongemaakt een stuk of twintig voor omgerekend nog geen €7. Helaas houd ik niet van rauwe oesters, dus heb ik er weinig aan.
Rundvlees wordt vooral ruim met vet dooraderd aangeboden. Zoals bijvoorbeeld wagyu van het zwarte rund voor sukiyaki wat omgerekend op ruim €5 per ons komt. Ik kocht een iets minder vette en dus goedkopere versie en maakte er een soort ‘snel klaar’ hachee van met lekker veel uien.
En eindelijk zijn ook mijn geliefde dekopon citrusvruchten betaalbaar aan het worden. De velletjes zijn zo dun dat je ze nauwelijks opmerkt en de dikke, zoete en vol sappige vezels spatten met alle heerlijkheid in je mond uiteen.

Op vuilophaalochtend word ik steeds weer vrolijk begroet door die aardige meneer die zorgt dat ik mijn burgerlijke afvalplichten hier netjes verzorg. Ik dacht ik neem eens een pakje stroopwafels voor hem mee, is hij er niet die ochtend. Wel mijn vuil gedumpt, dat onder een net met een verzwaard koord net netjes blijft liggen tot de vuilnisdienst het heeft opgehaald.
De stroopwafels gegeven aan een vriendelijke medewerkster van het administratiekantoor van de school, die me regelmatig helpt met kleine dingetjes. Ook nu zorgde ze ervoor dat ik vanaf het kantoor een telefoontje kon plegen dat vanaf mijn Nederlandse nummer niet wilde te lukken.
Volgende week ga ik een paar bezoekers uit Nederland begeleiden op een culinaire inspiratiereis. Het programma is gemaakt en de meeste dingen zijn geregeld. Alleen was er een bijzondere reservering die ik graag wilde maken bij een zaak met slechts 8 plaatsen. Je moet zelf reserveren en dat kan pas vanaf een week van tevoren tussen 12.00 – 15.00 uur ’s middags. Ik was best zenuwachtig. Zat ik daar in het kantoor tussen alle leerkrachten in, die me konden horen en daar ook zeker hun best voor zouden doen, in mijn beste Japans te telefoneren. Het voelde als een examen. Maar... uiteindelijk kwam ik erdoor en lukte het me om de reservering te maken. Ik sprong letterlijk een gat in de lucht.
Om het te vieren 's avonds leuk en lekker uit wezen eten met een van mijn klasgenotes.
Voor culinaire informatie en recepten zie: